ಮೌಲ್ಯಗಳ ಸಂವರ್ಧನೆಗಾಗಿ ಸಹವರ್ತಿ ಕಲಿಕೆ
ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕಲಿಕಾ ಪದ್ದತಿಯೂ ತನ್ನದೇ ಆದ ವಿಶಿಷ್ಠತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಪದ್ದತಿ ಜಾರಿಗೆ ಬರುವುದರ ಹಿಂದೆ ಅವಿತರ ಪ್ರಯತ್ನ ಹಾಗೂ ಸಾಕಷ್ಟು ಪ್ರಯೋಗಗಳು ನಡೆದಿರುತ್ತವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನಾವು ಮರೆಯಬಾರದು. ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತಿರುವ ಕಲಿಕಾ ಪದ್ದತಿಯೆಂದರೆ “ಸಹವರ್ತಿ ಕಲಿಕೆ”. ಇಲ್ಲಿ ಕಲಿಯುವವರ ನಡುವೆ ನೇರವಾದ ಮುಖಾಮುಖಿ ಸಂದರ್ಶನ ಏರ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಕೇವಲ ಕೆಲವೇ ಕಲಿಕಾರ್ಥಿಗಳು ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ ಕಲಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವುದರಿಂದ ಕಲಿಕೆ ಹೆಚ್ಚು ಸಂತಸದಾಯಕ ಹಾಗೂ ಶಾಶ್ವತವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಎಂಬುದು ದೃಢಪಟ್ಟಿದೆ.
ಸಹವರ್ತಿ ಕಲಿಕೆಯು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಕಲಿಕಾರ್ಥಿಗೆ ಮಹತ್ವದ ಅನುಭವಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಕಲಿಕಾರ್ಥಿಗಳ ನಡುವಿನ ಅವಿನಾಭಾವ ಸಂಬಂಧ ಗಟ್ಟಿಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಅದು ಎಂದಿಗೂ ಮುರಿಯಲಾಗದ ಸ್ನೇಹಸೇತುವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಕುಟುಂಬದ ಸದಸ್ಯರು ಅಥವಾ ಒಡಹುಟ್ಟಿದವರಿಗಿಂತ ಉತ್ತಮವಾದ ಆಯ್ಕೆಯ ಅವಕಾಶಗಳು ಇರುವುದು ಸಹವರ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ. ಇಲ್ಲಿನ ಕಲಿಕೆ ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಸಾಗುವುದರಿಂದ ಕಲಿಕೆ ತುಂಬಾ ಸರಳವಾಗಿ ಸುಗಮವಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಮಾನಸಿಕ ಒತ್ತಡಗಳಾಗಲೀ, ನಿರ್ಭಂಧಗಳಾಗಲೀ ಇಲ್ಲದಿರುವುದರಿಂದ ಕಲಿಕೆ ಸುಮನೋಹರವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ಸಹವರ್ತಿ ಸಂಬಂಧಗಳು ಗಟ್ಟಿಗೊಳ್ಳಲು ಶಾಲೆ ಒಂದು ಮಾಧ್ಯಮ ಇದ್ದಂತೆ. ಬಹುತೇಕ ಸ್ನೇಹಿತರು ತಮ್ಮ ಕಲಿಕಾ ಅನುಭವಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಶಾಲೆ ಮುಖ್ಯವಾಹಿನಿಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಸಹವರ್ತಿಗಳು ನಿಗದಿತ ಪಠ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಜೀವನಾನುಭಗಳನ್ನು ಕಲಿಸುವುದು ಹೆಚ್ಚು. ಅಂದರೆ ಪರಸ್ಪರರಲ್ಲಿ ಪ್ರೀತಿ, ಕಾಳಜಿ, ಸಹಕಾರ, ನಂಬಿಕೆ, ಕ್ಷಮೆ, ಸಹಾನುಭೂತಿ, ಬೆಂಬಲ, ಶಿಷ್ಟಾಚಾರಗಳಂತಹ ಮಾನವೀಯ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಸಹವರ್ತಿಗಳಿಂದ ಬೆಳೆಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.
ಸಹವರ್ತಿ ಕಲಿಕೆಯಿಂದ ಕಲಿಕಾರ್ಥಿಗಳು ಬೆಳೆಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೌಲ್ಯಗಳ ಕುರಿತ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ನೋಟ ಇಲ್ಲಿದೆ.
ಸಹಾನುಭೂತಿ : ಮಕ್ಕಳು ಜೊತೆಗೂಡಿ ಕಲಿಯುವುದರಿಂದ ಪರಸ್ಪರರ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂದರೆ ಸಹವರ್ತಿಗಳ ಜೀವನವನ್ನು, ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅವರ ಸ್ನೇಹ ನಿಕಟವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಬೇರ್ಪಡಿಸಲಾರದ ಬಂಧವಾಗಿ ಏರ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಪರಸ್ಪರರ ಕಷ್ಟಗಳಿಗೆ ಪ್ರತಿಸ್ಪಂಧಿಸುವ, ಸಹಾನುಭೂತಿ ತೋರುವ ಗುಣಗಳು ಬೆಳೆಯುತ್ತವೆ.
ಸ್ವೀಕರಣ : ಸಹವರ್ತಿಗಳ ನಡುವಿನ ನ್ಯೂನತೆಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಹಾಗೂ ಅವರ ಪ್ರತಿಭೆಗಳನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ಸಹವರ್ತಿ ಕಲಿಕೆ ಮೂಡಿಸುತ್ತದೆ. ಹಾಗೆಯೇ ಸಹವರ್ತಿಗಳ ಉತ್ತಮ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುವ ಗುಣ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ.
ತಿಳುವಳಿಕೆ ಮತ್ತು ಕಾಳಜಿ : ಸಹವರ್ತಿ ಕಲಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ನೇಹಿತರಿಂದ ಸ್ನೇಹಿತರಿಗಾಗಿ ಕಲಿಕೆ ಮುಂದುವರೆಯುವುದರಿಂದ ಅವರ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಮತ್ತು ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಬಹುದಾಗಿದೆ. ಇಂದರಿಂದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗನುಗುಣವಾಗಿ ಕಾಳಜಿ ವಹಿಸುವುದನ್ನು ಕಲಿಯುತ್ತಾರೆ. ಜೊತೆಗೆ ಎಲ್ಲಾ ಸಂಧರ್ಭಗಳಲ್ಲೂ ಇತರರನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ಕಲಿಯುತ್ತಾರೆ. ಸ್ನೇಹಿತರು ಹಾಗೂ ಅವರ ಕುಟುಂಬ ವರ್ಗದ ಜೊತೆಗೆ ಅಹಿತಕರ ವರ್ತನೆಗೆ ಅವಕಾಶ ಇರುವುದಿಲ್ಲ.
ಬೆಂಬಲ : ದುರಾಭ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಬಿಡಿಸುವಲ್ಲಿ ಸಹವರ್ತಿಗಳ ನೇರ ಬೆಂಬಲದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಕಠಿಣ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸಹವರ್ತಿಗಳು ಏನು ಮಾಡಬೇಕು? ಹೇಗೆ ವರ್ತಿಸಬೇಕು? ಎಂಬುದನ್ನು ಕಲಿಸುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಸ್ನೇಹಿತರ ನಡುವೆ ಮುರಿಯಲಾರದ ಬಂಧ ಉಂಟಾಗಿ ಸ್ನೇಹಕ್ಕೆ ಮೆರಗು ಬರುತ್ತದೆ. ಸ್ನೇಹಿತರ ನಡುವೆ ಸರಿಯಾದ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಲು ಮತ್ತು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಅವರಲ್ಲಿನ ತಪ್ಪು ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ಸರಿಯಾದ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಿಂದ ತಿದ್ದಲು ಸ್ನೇಹಿತರ ಬೆಂಬಲ ಅಗತ್ಯ.
ಸಭ್ಯತೆ : ಸಹವರ್ತಿ ಕಲಿಕೆಯು ಎಲ್ಲಾ ವಿಷಯಗಳ ಸಂವಹನದಲ್ಲಿ ಅಂದರೆ ಸ್ನೇಹಿತರೊಂದಿಗೆ, ಗುರುಗಳೊಂದಿಗೆ, ಹಿರಿಯರೊಂದಿಗೆ ಶಿಷ್ಟರಾಗಿರುವುದನ್ನು ಕಲಿಸುತ್ತದೆ. ಸಹವರ್ತಿ ಕಲಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಮುಕ್ತವಾದ ಸಂವಹನ ಇರುವುದರಿಂದ ಯಾವುದೇ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯ ಅಥವಾ ಸಮರ್ಥನೆಯನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟ ಅಭಿಪ್ರಾಯದೊಂದಿಗೆ ತಿಳಿಸಲು ಸಹಕಾರಿ. ನಿರ್ಧಾರ ಅಥವಾ ವರ್ತನೆ ಏಕೆ ಸೂಕ್ತವಾಗಿಲ್ಲ ಎಂಬುದರ ಬಗ್ಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟ ಮಾಹಿತಿ ತಿಳಿಯಲು ಹಾಗೂ ಇತರರಲ್ಲಿ ಸಭ್ಯತೆ ಬೆಳೆಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಹವರ್ತಿ ಕಲಿಕೆ ಸಹಕಾರಿ.
ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ : ಯಶಸ್ಸಿನ ಸಂತೋಷದ ಕ್ಷಣಗಳನ್ನು, ನೋವು-ನಲಿವುಗಳನ್ನು, ದುಃಖ-ದುಮ್ಮಾನಗಳನ್ನು ಪರಸ್ಪರ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ಸಹವರ್ತಿಗಳಿಂದ ಕಲಿಯಬಹುದು. ಸರಳ ಪದಗಳಲ್ಲಿ ಅನುಭವಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಇದು ಸಹಾಯಕ. ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ ಕೇವಲ ಭಾವನೆಗಳಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತವಾಗಿರಬೇಕು, ಹಣ ಅಥವಾ ಐಹಿಕ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಇನ್ನೊಬ್ಬರ ಸ್ವಾತಂತ್ರ ದುರುಪಯೋಗ ಒಳ್ಳೆಯದಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ಕೂಡಾ ಸಹವರ್ತಿ ಕಲಿಕೆ ಕಲಿಸುತ್ತದೆ.
ವಿಶ್ವಾಸದ ಉಲ್ಲಂಘನೆ ತಡೆಯುತ್ತದೆ : ಸಹವರ್ತಿ ಕಲಿಕೆಯು ನಂಬಿಕೆಗೆ ಯೋಗ್ಯವಾದ ಮಾಹಿತಿಯ ದುರುಪಯೋಗಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡುವುದಿಲ್ಲ. ಆ ಮೂಲಕ ಅವರ ನಡುವಿನ ವಿಶ್ವಾಸದ ಉಲ್ಲಂಘನೆಯನ್ನು ತಡೆಯುತ್ತದೆ. ಒಂದು ವೇಳೆ ಮಾಹಿತಿ ಸೋರಿಕೆಯಾದರೆ ಸ್ನೇಹಬಂಧ ಕಳಚುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಭಯ ಇರುವುದರಿಂದ ಸ್ನೇಹಿತರು ಹೆಚ್ಚು ಆಪ್ತಮಿತ್ರರಾಗುತ್ತಾರೆ.
ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಗಳು ದೂರ : ಚಿಕ್ಕ ಚಿಕ್ಕ ವಾದಗಳು ಮತ್ತು ಘರ್ಷಣೆಗಳು ಸ್ನೇಹದ ಭಾಗಗಳಾಗಿರುತ್ತವೆ. ವಾದ ಮತ್ತು ಘರ್ಷಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಗಳು ಸಹಜ. ಈ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯ ಮರೆತು ಒಗ್ಗಟ್ಟನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವಲ್ಲಿ ಸಹವರ್ತಿ ಕಲಿಕೆ ಏಕಮಾದ್ವಿತೀಯ. ವಾದ ಮತ್ತು ಘರ್ಷಣೆಗಳು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರ ಅನುಭವ ಮತ್ತು ಅನಿಸಿಕೆಗಳಾಗಿರುತ್ತವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯ ಮರೆತು ಐಕ್ಯತೆಯಿಂದ ಮನ್ನುಗ್ಗುವ ಗುಣಗಳು ಬೆಳೆಯುತ್ತವೆ.
ನಿಗದಿತ ಅಂತರ ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ : ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರಿಗೂ ಕೆಲವು ವೇಳೆ ಏಕಾಂತತೆ ಅಗತ್ಯ. ಸ್ನೇಹಿತರ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡ ನಂತರ ಅವರೊಂದಿಗೆ ನಿಗದಿತ ಅಂತರ ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ಸಹವರ್ತಿ ಕಲಿಕೆ ಕಲಿಸುತ್ತದೆ. ಪದೇ ಪದೇ ತಮ್ಮ ಬೇಡಿಕೆ ಪೂರೈಕೆಗೆ ಸ್ನೇಹಿತರನ್ನು ಒತ್ತಾಯಿಸುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿ ಸ್ವಾವಲಂಬಿಯಾಗಿ ಬೆಳೆಯಲು ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತದೆ.
ಪ್ರೀತಿ ಮತ್ತು ಗೌರವ : ಪ್ರೀತಿ ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳು ಒಂದು ನಾಣ್ಯದ ಎರಡು ಮುಖಗಳಿದ್ದಂತೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಪ್ರೀತಿ ಇರುವಲ್ಲಿ ಗೌರವವಿದೆ, ಗೌರವ ಇರುವಲ್ಲಿ ಪ್ರೀತಿ ಇದೆ. ಪರಸ್ಪರರನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡ ಮೇಲೆ ಅವರ ನೋವಿಗೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡಲು ಮುಂದಾಗುವುದನ್ನು ಕಲಿಸುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದ ಪರಸ್ಪರರ ಪ್ರೀತಿ ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತವೆ. ‘ಪ್ರೀತಿ ಮತ್ತು ಗೌರವ ಇಲ್ಲದೆಡೆ ಸಂಬಂಧಕ್ಕೆ ಬೆಲೆಯಿಲ್ಲ’ ಎಂಬುದನ್ನು ಕಲಿಸುತ್ತದೆ.
ಕ್ಷಮೆ : ಇಲ್ಲಿ ಯಾರೂ ಪರಿಪೂರ್ಣರಲ್ಲ ಎಂಬುದು ಸಹವರ್ತಿ ಕಲಿಕೆಯಿಂದ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ. ಸಹಚರರೊಂದಿಗೆ ಕಲಿಯುವಾಗ ಇತರರ ನ್ಯೂನತೆಗಳೂ ಸಹ ಗೋಚರವಾಗುತ್ತವೆ. ಹಾಗೇಯೇ ಪರಸ್ಪರರ ತಪ್ಪುಗಳನ್ನು ಕ್ಷಮಿಸುವ ಕ್ಷಮಾಗುಣವು ಅವರ ಅರಿವಿಗೆ ಬಾರದಂತೆ ಮೂಡುತ್ತದೆ.
ಮೇಲಿನ ಅಂಶಗಳಲ್ಲದೇ ಹಲವಾರು ಮೌಲ್ಯಗಳು ಸಹವರ್ತಿ ಕಲಿಕೆಯಿಂದ ಅಂತರ್ಗತವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತವೆ. ಇಂತಹ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಯಾವ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕವೂ, ಯಾವ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯವೂ ಕಲಿಸಲಾರದು. ಅವುಗಳನ್ನು ಕಲಿಯಲು ಮತ್ತು ಕಲಿಸಲು ಇರುವ ಸುಲಭ ಮಾರ್ಗವೆಂದರೆ ಸಹವರ್ತಿ ಕಲಿಕೆ ಮಾತ್ರ ಎಂಬುದನ್ನು ನಾವು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಿದೆ. ಇಂತಹ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ನಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಸಲು ಸಹವರ್ತಿ ಕಲಿಕೆಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸೋಣ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚು ಬಳಸೋಣವೇ?
ಆರ್.ಬಿ.ಗುರುಬಸವರಾಜ
“ಗುರುಮಾರ್ಗ” ಆಗಸ್ಟ್ 2014
ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕಲಿಕಾ ಪದ್ದತಿಯೂ ತನ್ನದೇ ಆದ ವಿಶಿಷ್ಠತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಪದ್ದತಿ ಜಾರಿಗೆ ಬರುವುದರ ಹಿಂದೆ ಅವಿತರ ಪ್ರಯತ್ನ ಹಾಗೂ ಸಾಕಷ್ಟು ಪ್ರಯೋಗಗಳು ನಡೆದಿರುತ್ತವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನಾವು ಮರೆಯಬಾರದು. ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತಿರುವ ಕಲಿಕಾ ಪದ್ದತಿಯೆಂದರೆ “ಸಹವರ್ತಿ ಕಲಿಕೆ”. ಇಲ್ಲಿ ಕಲಿಯುವವರ ನಡುವೆ ನೇರವಾದ ಮುಖಾಮುಖಿ ಸಂದರ್ಶನ ಏರ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಕೇವಲ ಕೆಲವೇ ಕಲಿಕಾರ್ಥಿಗಳು ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ ಕಲಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವುದರಿಂದ ಕಲಿಕೆ ಹೆಚ್ಚು ಸಂತಸದಾಯಕ ಹಾಗೂ ಶಾಶ್ವತವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಎಂಬುದು ದೃಢಪಟ್ಟಿದೆ.
ಸಹವರ್ತಿ ಕಲಿಕೆಯು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಕಲಿಕಾರ್ಥಿಗೆ ಮಹತ್ವದ ಅನುಭವಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಕಲಿಕಾರ್ಥಿಗಳ ನಡುವಿನ ಅವಿನಾಭಾವ ಸಂಬಂಧ ಗಟ್ಟಿಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಅದು ಎಂದಿಗೂ ಮುರಿಯಲಾಗದ ಸ್ನೇಹಸೇತುವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಕುಟುಂಬದ ಸದಸ್ಯರು ಅಥವಾ ಒಡಹುಟ್ಟಿದವರಿಗಿಂತ ಉತ್ತಮವಾದ ಆಯ್ಕೆಯ ಅವಕಾಶಗಳು ಇರುವುದು ಸಹವರ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ. ಇಲ್ಲಿನ ಕಲಿಕೆ ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಸಾಗುವುದರಿಂದ ಕಲಿಕೆ ತುಂಬಾ ಸರಳವಾಗಿ ಸುಗಮವಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಮಾನಸಿಕ ಒತ್ತಡಗಳಾಗಲೀ, ನಿರ್ಭಂಧಗಳಾಗಲೀ ಇಲ್ಲದಿರುವುದರಿಂದ ಕಲಿಕೆ ಸುಮನೋಹರವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ಸಹವರ್ತಿ ಸಂಬಂಧಗಳು ಗಟ್ಟಿಗೊಳ್ಳಲು ಶಾಲೆ ಒಂದು ಮಾಧ್ಯಮ ಇದ್ದಂತೆ. ಬಹುತೇಕ ಸ್ನೇಹಿತರು ತಮ್ಮ ಕಲಿಕಾ ಅನುಭವಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಶಾಲೆ ಮುಖ್ಯವಾಹಿನಿಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಸಹವರ್ತಿಗಳು ನಿಗದಿತ ಪಠ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಜೀವನಾನುಭಗಳನ್ನು ಕಲಿಸುವುದು ಹೆಚ್ಚು. ಅಂದರೆ ಪರಸ್ಪರರಲ್ಲಿ ಪ್ರೀತಿ, ಕಾಳಜಿ, ಸಹಕಾರ, ನಂಬಿಕೆ, ಕ್ಷಮೆ, ಸಹಾನುಭೂತಿ, ಬೆಂಬಲ, ಶಿಷ್ಟಾಚಾರಗಳಂತಹ ಮಾನವೀಯ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಸಹವರ್ತಿಗಳಿಂದ ಬೆಳೆಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.
ಸಹವರ್ತಿ ಕಲಿಕೆಯಿಂದ ಕಲಿಕಾರ್ಥಿಗಳು ಬೆಳೆಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೌಲ್ಯಗಳ ಕುರಿತ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ನೋಟ ಇಲ್ಲಿದೆ.
ಸಹಾನುಭೂತಿ : ಮಕ್ಕಳು ಜೊತೆಗೂಡಿ ಕಲಿಯುವುದರಿಂದ ಪರಸ್ಪರರ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂದರೆ ಸಹವರ್ತಿಗಳ ಜೀವನವನ್ನು, ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅವರ ಸ್ನೇಹ ನಿಕಟವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಬೇರ್ಪಡಿಸಲಾರದ ಬಂಧವಾಗಿ ಏರ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಪರಸ್ಪರರ ಕಷ್ಟಗಳಿಗೆ ಪ್ರತಿಸ್ಪಂಧಿಸುವ, ಸಹಾನುಭೂತಿ ತೋರುವ ಗುಣಗಳು ಬೆಳೆಯುತ್ತವೆ.
ಸ್ವೀಕರಣ : ಸಹವರ್ತಿಗಳ ನಡುವಿನ ನ್ಯೂನತೆಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಹಾಗೂ ಅವರ ಪ್ರತಿಭೆಗಳನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ಸಹವರ್ತಿ ಕಲಿಕೆ ಮೂಡಿಸುತ್ತದೆ. ಹಾಗೆಯೇ ಸಹವರ್ತಿಗಳ ಉತ್ತಮ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುವ ಗುಣ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ.
ತಿಳುವಳಿಕೆ ಮತ್ತು ಕಾಳಜಿ : ಸಹವರ್ತಿ ಕಲಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ನೇಹಿತರಿಂದ ಸ್ನೇಹಿತರಿಗಾಗಿ ಕಲಿಕೆ ಮುಂದುವರೆಯುವುದರಿಂದ ಅವರ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಮತ್ತು ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಬಹುದಾಗಿದೆ. ಇಂದರಿಂದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗನುಗುಣವಾಗಿ ಕಾಳಜಿ ವಹಿಸುವುದನ್ನು ಕಲಿಯುತ್ತಾರೆ. ಜೊತೆಗೆ ಎಲ್ಲಾ ಸಂಧರ್ಭಗಳಲ್ಲೂ ಇತರರನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ಕಲಿಯುತ್ತಾರೆ. ಸ್ನೇಹಿತರು ಹಾಗೂ ಅವರ ಕುಟುಂಬ ವರ್ಗದ ಜೊತೆಗೆ ಅಹಿತಕರ ವರ್ತನೆಗೆ ಅವಕಾಶ ಇರುವುದಿಲ್ಲ.
ಬೆಂಬಲ : ದುರಾಭ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಬಿಡಿಸುವಲ್ಲಿ ಸಹವರ್ತಿಗಳ ನೇರ ಬೆಂಬಲದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಕಠಿಣ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸಹವರ್ತಿಗಳು ಏನು ಮಾಡಬೇಕು? ಹೇಗೆ ವರ್ತಿಸಬೇಕು? ಎಂಬುದನ್ನು ಕಲಿಸುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಸ್ನೇಹಿತರ ನಡುವೆ ಮುರಿಯಲಾರದ ಬಂಧ ಉಂಟಾಗಿ ಸ್ನೇಹಕ್ಕೆ ಮೆರಗು ಬರುತ್ತದೆ. ಸ್ನೇಹಿತರ ನಡುವೆ ಸರಿಯಾದ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಲು ಮತ್ತು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಅವರಲ್ಲಿನ ತಪ್ಪು ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ಸರಿಯಾದ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಿಂದ ತಿದ್ದಲು ಸ್ನೇಹಿತರ ಬೆಂಬಲ ಅಗತ್ಯ.
ಸಭ್ಯತೆ : ಸಹವರ್ತಿ ಕಲಿಕೆಯು ಎಲ್ಲಾ ವಿಷಯಗಳ ಸಂವಹನದಲ್ಲಿ ಅಂದರೆ ಸ್ನೇಹಿತರೊಂದಿಗೆ, ಗುರುಗಳೊಂದಿಗೆ, ಹಿರಿಯರೊಂದಿಗೆ ಶಿಷ್ಟರಾಗಿರುವುದನ್ನು ಕಲಿಸುತ್ತದೆ. ಸಹವರ್ತಿ ಕಲಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಮುಕ್ತವಾದ ಸಂವಹನ ಇರುವುದರಿಂದ ಯಾವುದೇ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯ ಅಥವಾ ಸಮರ್ಥನೆಯನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟ ಅಭಿಪ್ರಾಯದೊಂದಿಗೆ ತಿಳಿಸಲು ಸಹಕಾರಿ. ನಿರ್ಧಾರ ಅಥವಾ ವರ್ತನೆ ಏಕೆ ಸೂಕ್ತವಾಗಿಲ್ಲ ಎಂಬುದರ ಬಗ್ಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟ ಮಾಹಿತಿ ತಿಳಿಯಲು ಹಾಗೂ ಇತರರಲ್ಲಿ ಸಭ್ಯತೆ ಬೆಳೆಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಹವರ್ತಿ ಕಲಿಕೆ ಸಹಕಾರಿ.
ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ : ಯಶಸ್ಸಿನ ಸಂತೋಷದ ಕ್ಷಣಗಳನ್ನು, ನೋವು-ನಲಿವುಗಳನ್ನು, ದುಃಖ-ದುಮ್ಮಾನಗಳನ್ನು ಪರಸ್ಪರ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ಸಹವರ್ತಿಗಳಿಂದ ಕಲಿಯಬಹುದು. ಸರಳ ಪದಗಳಲ್ಲಿ ಅನುಭವಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಇದು ಸಹಾಯಕ. ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ ಕೇವಲ ಭಾವನೆಗಳಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತವಾಗಿರಬೇಕು, ಹಣ ಅಥವಾ ಐಹಿಕ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಇನ್ನೊಬ್ಬರ ಸ್ವಾತಂತ್ರ ದುರುಪಯೋಗ ಒಳ್ಳೆಯದಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ಕೂಡಾ ಸಹವರ್ತಿ ಕಲಿಕೆ ಕಲಿಸುತ್ತದೆ.
ವಿಶ್ವಾಸದ ಉಲ್ಲಂಘನೆ ತಡೆಯುತ್ತದೆ : ಸಹವರ್ತಿ ಕಲಿಕೆಯು ನಂಬಿಕೆಗೆ ಯೋಗ್ಯವಾದ ಮಾಹಿತಿಯ ದುರುಪಯೋಗಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡುವುದಿಲ್ಲ. ಆ ಮೂಲಕ ಅವರ ನಡುವಿನ ವಿಶ್ವಾಸದ ಉಲ್ಲಂಘನೆಯನ್ನು ತಡೆಯುತ್ತದೆ. ಒಂದು ವೇಳೆ ಮಾಹಿತಿ ಸೋರಿಕೆಯಾದರೆ ಸ್ನೇಹಬಂಧ ಕಳಚುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಭಯ ಇರುವುದರಿಂದ ಸ್ನೇಹಿತರು ಹೆಚ್ಚು ಆಪ್ತಮಿತ್ರರಾಗುತ್ತಾರೆ.
ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಗಳು ದೂರ : ಚಿಕ್ಕ ಚಿಕ್ಕ ವಾದಗಳು ಮತ್ತು ಘರ್ಷಣೆಗಳು ಸ್ನೇಹದ ಭಾಗಗಳಾಗಿರುತ್ತವೆ. ವಾದ ಮತ್ತು ಘರ್ಷಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಗಳು ಸಹಜ. ಈ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯ ಮರೆತು ಒಗ್ಗಟ್ಟನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವಲ್ಲಿ ಸಹವರ್ತಿ ಕಲಿಕೆ ಏಕಮಾದ್ವಿತೀಯ. ವಾದ ಮತ್ತು ಘರ್ಷಣೆಗಳು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರ ಅನುಭವ ಮತ್ತು ಅನಿಸಿಕೆಗಳಾಗಿರುತ್ತವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯ ಮರೆತು ಐಕ್ಯತೆಯಿಂದ ಮನ್ನುಗ್ಗುವ ಗುಣಗಳು ಬೆಳೆಯುತ್ತವೆ.
ನಿಗದಿತ ಅಂತರ ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ : ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರಿಗೂ ಕೆಲವು ವೇಳೆ ಏಕಾಂತತೆ ಅಗತ್ಯ. ಸ್ನೇಹಿತರ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡ ನಂತರ ಅವರೊಂದಿಗೆ ನಿಗದಿತ ಅಂತರ ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ಸಹವರ್ತಿ ಕಲಿಕೆ ಕಲಿಸುತ್ತದೆ. ಪದೇ ಪದೇ ತಮ್ಮ ಬೇಡಿಕೆ ಪೂರೈಕೆಗೆ ಸ್ನೇಹಿತರನ್ನು ಒತ್ತಾಯಿಸುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿ ಸ್ವಾವಲಂಬಿಯಾಗಿ ಬೆಳೆಯಲು ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತದೆ.
ಪ್ರೀತಿ ಮತ್ತು ಗೌರವ : ಪ್ರೀತಿ ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳು ಒಂದು ನಾಣ್ಯದ ಎರಡು ಮುಖಗಳಿದ್ದಂತೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಪ್ರೀತಿ ಇರುವಲ್ಲಿ ಗೌರವವಿದೆ, ಗೌರವ ಇರುವಲ್ಲಿ ಪ್ರೀತಿ ಇದೆ. ಪರಸ್ಪರರನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡ ಮೇಲೆ ಅವರ ನೋವಿಗೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡಲು ಮುಂದಾಗುವುದನ್ನು ಕಲಿಸುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದ ಪರಸ್ಪರರ ಪ್ರೀತಿ ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತವೆ. ‘ಪ್ರೀತಿ ಮತ್ತು ಗೌರವ ಇಲ್ಲದೆಡೆ ಸಂಬಂಧಕ್ಕೆ ಬೆಲೆಯಿಲ್ಲ’ ಎಂಬುದನ್ನು ಕಲಿಸುತ್ತದೆ.
ಕ್ಷಮೆ : ಇಲ್ಲಿ ಯಾರೂ ಪರಿಪೂರ್ಣರಲ್ಲ ಎಂಬುದು ಸಹವರ್ತಿ ಕಲಿಕೆಯಿಂದ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ. ಸಹಚರರೊಂದಿಗೆ ಕಲಿಯುವಾಗ ಇತರರ ನ್ಯೂನತೆಗಳೂ ಸಹ ಗೋಚರವಾಗುತ್ತವೆ. ಹಾಗೇಯೇ ಪರಸ್ಪರರ ತಪ್ಪುಗಳನ್ನು ಕ್ಷಮಿಸುವ ಕ್ಷಮಾಗುಣವು ಅವರ ಅರಿವಿಗೆ ಬಾರದಂತೆ ಮೂಡುತ್ತದೆ.
ಮೇಲಿನ ಅಂಶಗಳಲ್ಲದೇ ಹಲವಾರು ಮೌಲ್ಯಗಳು ಸಹವರ್ತಿ ಕಲಿಕೆಯಿಂದ ಅಂತರ್ಗತವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತವೆ. ಇಂತಹ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಯಾವ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕವೂ, ಯಾವ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯವೂ ಕಲಿಸಲಾರದು. ಅವುಗಳನ್ನು ಕಲಿಯಲು ಮತ್ತು ಕಲಿಸಲು ಇರುವ ಸುಲಭ ಮಾರ್ಗವೆಂದರೆ ಸಹವರ್ತಿ ಕಲಿಕೆ ಮಾತ್ರ ಎಂಬುದನ್ನು ನಾವು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಿದೆ. ಇಂತಹ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ನಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಸಲು ಸಹವರ್ತಿ ಕಲಿಕೆಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸೋಣ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚು ಬಳಸೋಣವೇ?
ಆರ್.ಬಿ.ಗುರುಬಸವರಾಜ
“ಗುರುಮಾರ್ಗ” ಆಗಸ್ಟ್ 2014
No comments:
Post a Comment